Phong Cách Kiến Trúc Victorian – Vẻ Đẹp Vượt Thời Gian
Phong cách kiến trúc Victorian là trào lưu nghệ thuật trong thời kỳ trị vì của Nữ hoàng Victoria tại Vương quốc Anh (từ năm 1837 đến 1901). Đây là biểu tượng cho sự thịnh vượng, đổi mới và tinh thần thẩm mỹ cao của một kỷ nguyên. Mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây và khám phá nét độc đáo của phong cách này.
Nguồn gốc phong cách kiến trúc Victorian
Sự ra đời và phát triển của phong cách kiến trúc Victorian gắn liền với những biến động kinh tế, xã hội và công nghệ mạnh mẽ của thế kỷ 19. Cuộc cách mạng công nghiệp đã mang lại sự giàu có và quyền lực cho tầng lớp trung lưu, dẫn đến nhu cầu về những ngôi nhà lớn hơn, đẹp hơn và thể hiện được địa vị xã hội.
Theo thống kê từ “Hiệp hội Lịch sử Kiến trúc Anh Quốc” (The Architectural History Society), trong giai đoạn từ 1850 đến 1900, số lượng các công trình xây dựng theo phong cách kiến trúc Victorian đã tăng gấp 5 lần so với nửa đầu thế kỷ 19. Điều này cho thấy sự phổ biến và sức ảnh hưởng to lớn của phong cách này trong thời kỳ đó.
Các loại hình kiến trúc Victorian phổ biến
Theo Cuộc sống vẫn tươi đẹp được biết, phong cách kiến trúc Victorian không chỉ giới hạn trong các công trình nhà ở mà còn được ứng dụng rộng rãi trong nhiều loại hình kiến trúc khác nhau:
- Nhà ở: Đây là loại hình kiến trúc Victorian phổ biến nhất, với nhiều biến thể như nhà phố (terraced house), nhà bán biệt thự (semi-detached house) và biệt thự độc lập (detached house). Mỗi loại hình đều có những đặc điểm riêng biệt nhưng vẫn mang đậm dấu ấn của phong cách kiến trúc Victorian.
- Nhà thờ: Nhiều nhà thờ được xây dựng trong thời kỳ Victorian mang phong cách Gothic Revival, với những tháp chuông cao vút, cửa sổ kính màu rực rỡ và các chi tiết trang trí tôn giáo tinh xảo.
- Tòa nhà Chính Phủ và công cộng: Các tòa thị chính, thư viện, bảo tàng và trường học được xây dựng theo phong cách kiến trúc Victorian thường có quy mô lớn, với mặt tiền ấn tượng và nhiều chi tiết trang trí thể hiện sự uy nghiêm và quyền lực, ví dụ như Tòa nhà Quốc hội Anh (Houses of Parliament).
- Nhà ga xe lửa: Sự phát triển của hệ thống đường sắt trong thế kỷ 19 đã dẫn đến việc xây dựng nhiều nhà ga lớn theo phong cách kiến trúc Victorian, với mái vòm bằng thép, các chi tiết trang trí bằng sắt và không gian rộng lớn.
Những đặc trưng nổi bật của phong cách Victorian
Victorian đã có một sự ảnh hưởng to lớn đến kiến trúc trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các quốc gia thuộc Khối thịnh vượng chung Anh. Tại Hoa Kỳ, Úc, Canada và nhiều quốc gia khác, chúng ta vẫn có thể dễ dàng nhận thấy những công trình mang đậm dấu ấn của phong cách này.
Các yếu tố thiết kế
Phong cách kiến trúc Victorian không phải là một phong cách đơn nhất mà là sự kết hợp của nhiều trào lưu và xu hướng khác nhau. Bao gồm Gothic Revival, Italianate, Second Empire, Queen Anne và Richardsonian Romanesque. Tuy nhiên, chúng đều có chung một số đặc điểm nổi bật sau:
- Sự phức tạp và chi tiết: Các công trình Victorian gây ấn tượng mạnh mẽ với những chi tiết trang trí cầu kỳ, tỉ mỉ và đa dạng. Từ các đường gờ phào, hoa văn chạm khắc tinh xảo trên gỗ và đá, đến những ô cửa sổ kính màu lộng lẫy,…
- Tính đối xứng và cân đối: Mặc dù có nhiều chi tiết, nhưng tổng thể các công trình phong cách kiến trúc Victorian vẫn tuân theo nguyên tắc đối xứng và cân đối, tạo nên sự hài hòa và sang trọng.
- Mái dốc và nhiều chi tiết trang trí trên mái: Mái nhà thường có độ dốc lớn, được trang trí bằng các chóp nhọn, ống khói cao và các chi tiết trang trí bằng kim loại hoặc đá.
- Cửa sổ lớn và đa dạng: Cửa sổ thường có kích thước lớn, với nhiều ô nhỏ và các chi tiết trang trí bằng kính màu hoặc hoa văn. Hình dáng cửa sổ cũng rất đa dạng, từ hình chữ nhật, hình vòm đến hình tròn.
- Màu sắc phong phú: Không giống như các phong cách kiến trúc trước đó thường sử dụng màu sắc nhã nhặn, phong cách kiến trúc Victorian ưa chuộng những gam màu đậm và nổi bật.
Ảnh hưởng các phong cách khác
Như đã đề cập, phong cách kiến trúc Victorian chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ nhiều phong cách kiến trúc khác nhau. Ví dụ, phong cách Gothic Revival mang đến những đường nét nhọn, cửa sổ kính màu và các chi tiết trang trí mang đậm dấu ấn kiến trúc Gothic thời Trung cổ. Phong cách Italianate lại thể hiện qua các cột trụ, mái bằng và cửa sổ hình vòm gợi nhớ đến kiến trúc Ý thời Phục hưng.
Ứng dụng trong công trình hiện đại
Trong kiến trúc hiện đại, phong cách kiến trúc Victorian thường được tái hiện một cách sáng tạo, kết hợp những yếu tố cổ điển với các tiện nghi và vật liệu hiện đại. Các kiến trúc sư có thể lấy cảm hứng từ những đường nét, chi tiết trang trí hoặc màu sắc đặc trưng của phong cách Victorian để tạo ra những công trình độc đáo và mang đậm dấu ấn cá nhân.
Phong cách kiến trúc Victorian là một nguồn cảm hứng bất tận cho các kiến trúc sư và những người yêu thích cái đẹp cổ điển. Với những đặc trưng độc đáo, sự đa dạng trong loại hình và sức ảnh hưởng sâu rộng, phong cách này đã và đang tiếp tục khẳng định vị thế của mình trong thế giới kiến trúc đương đại.
